Αθήνα, 16 Οκτωβρίου 2025 
Αριθμ. Πρωτ. : 1908

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ALPHA BANK ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΚΑΤΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
(Αρ. προσφυγής 9122/2025)

Αγαπητοί  Συνάδελφοι,

Προ ολίγων ημερών, κοινοποιήθηκε με επιστολή στον Καθηγητή Ξ. Κοντιάδη η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), επί της προσφυγής που είχαμε καταθέσει σχετικά με τις αξιώσεις μας που απορρέουν από τη Σύμβαση του 1981.

Όπως σας είχαμε ενημερώσει τόσο στην τελευταία Γενική Συνέλευση  όσο και με σχετική ανακοίνωση μας η διαδικασία ενώπιον του ΕΔΔΑ απαιτεί, πριν την εισαγωγή της προσφυγής για συζήτηση επί της ουσίας της από τμήμα του Δικαστηρίου, κρίση επί του παραδεκτού αυτής.

Δυστυχώς, παρά την πλήρως αιτιολογημένη και εμπεριστατωμένη προσφυγή μας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο συνήλθε και δίκασε σε μονομελή σύνθεση, αφού εξέτασε την αίτησή μας —η οποία νομίμως ασκήθηκε— και λαμβάνοντας, όπως αναφέρεται σχετικώς στην απόφασή του, υπόψη όλα τα στοιχεία που θέσαμε ενώπιων του, απέρριψε την προσφυγή, κρίνοντας ότι δεν υφίσταται παραβίαση των δικαιωμάτων και ελευθεριών που προβλέπονται στην ΕΣΔΑ ή στα Πρωτόκολλά της.

Για την απόφαση αυτή σας επισυνάπτουμε το αναλυτικό ενημερωτικό σημείωμα του Καθηγητή Δημοσίου Δικαίου και Κοινωνικής Διοίκησης κ. Ξενοφώντα Κοντιάδη και τις απόψεις του επί αυτής.

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Προς
το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Συνταξιούχων Alpha Bank
Θέμα: Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Συλλόγου Συνταξιούχων Alpha Bank και λοιπών κατά Ελλάδος (Αρ. προσφυγής 9122/2025 )

Η προσφυγή του Συλλόγου και λοιπών συνταξιούχων κατατέθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) στις 11 Μαρτίου 2025 και εξετάστηκε στις 12 Ιουνίου 2025 σύμφωνα με τα άρθρα 24 §2 και 27 της ΕΣΔΑ. Η υπόθεση αφορούσε την κατάργηση και μη αναγνώριση των συμβατικών αξιώσεων των συνταξιούχων της Alpha Bank που απορρέουν από τη Σύμβαση του 1981, όπως αυτές είχαν θεμελιωθεί μέσω των όρων V.2 και IX της Σύμβασης . Η προσφυγή στηρίχθηκε στην παραβίαση :

• Του άρθρου 1 παρ. 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (ΠΠΠ) – δικαίωμα στην περιουσία,

• Του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ – προστασία της ιδιωτικής σφαίρας και της ελευθερίας του ατόμου να συνάπτει ιδιωτικές συμβάσεις και να απολαμβάνει τα αποτελέσματά τους,

• Του άρθρου 11 της ΕΣΔΑ – ελευθερία των ενώσεων εργαζομένων και εργοδοτών να οργανώνουν ελεύθερα τη δράση τους.

Στην προσφυγή αναπτύχθηκε μεταξύ άλλων ότι οι ποχρεώσεις που ανέλαβε η Τράπεζα με τη Σύμβαση του 1981 έναντι υπαλλήλων της, ασφαλισμένων και δικαιούχων του Ταμείου, είναι αμιγώς συμβατικές, εφόσον η εκπλήρωσή τους δεν επιβάλλεται από κοινωνικοασφαλιστικό νόμο και δεν ήταν η ίδια ασφαλιστικός φορέας. Γι’ αυτό, προβλέφθηκε συμβατικά και το όφελος/σκοπιμότητα της Τράπεζας η οποία έλαβε ως αντάλλαγμα για τις υποχρεώσεις που ανέλαβε την σημαντικότατη περιουσία του ΤΑΜΕΙΟΥ.

Η αυτοτελής αυτή ενοχική αξίωσή των ασφαλισμένων κατά της Τράπεζας βάσει του όρου V.2.2. της Σύμβασης για την κάλυψη της διαφοράς μεταξύ των παροχών που ελάμβαναν από το Ταμείο και εκείνων που λαμβάνουν από το ΕΤΑΤ και νυν – e-ΕΦΚΑ, η οποία διευκρινίστηκε στη Σύμβαση ότι θα ίσχυε και στην περίπτωση υποχρεωτικής υπαγωγής του προσωπικού σε ενιαίο φορέα ασφάλισης, εμπίπτει στην έννοια της περιουσίας που προστατεύεται από την ΕΣΔΑ (άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου).

Το ΕΔΔΑ , σε μονομελή σύνθεση, αφού έλαβε υπόψη όλα τα στοιχεία που είχε στην διάθεσή του, εξέδωσε συνοπτική απόφαση κρίνοντας ότι δεν παραβιάζονται δικαιώματα και ελευθερίες που προβλέπονται στη Σύμβαση ή στα Πρωτόκολλα αυτής και ότι δεν πληρούνται τα κριτήρια που ορίζονται στα άρθρα 34 και 35 της Σύμβασης. Ωστόσο, από τη διατύπωση και τη μορφή της απόφασης προκύπτει ότι το Δικαστήριο υιοθέτησε τη γενική προσέγγισή του σε ανάλογες υποθέσεις (π.χ. Koufaki & ADEDY κατά Ελλάδος, Mamatas κατά Ελλάδος, Mihalopoulou κατά Ελλάδος). Κατ’ εφαρμογή της νομολογίας του, θεωρείται ότι το ΕΔΔΑ:

1. Αναγνώρισε την ύπαρξη επέμβασης στο περιουσιακό δικαίωμα, αλλά τη θεώρησε νόμιμη, διότι στηρίχθηκε σε νομοθεσία (άρθρο 10 ν. 3620/2007) η οποία εξυπηρετεί θεμιτούς σκοπούς δημοσίου συμφέροντος.

2. Εκτίμησε ότι το κράτος ενήργησε στα πλαίσια διασφάλισης της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος και την προσαρμογή του στις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες.

3. Υπέλαβε ότι δεν συντρέχει “σημαντική βλάβη” των προσφευγόντων κατά την έννοια του άρθρου 35 §3(β) ΕΣΔΑ,

4. Θεώρησε ότι οι συμβατικές δεσμεύσεις της Τράπεζας υποκαταστάθηκαν νομίμως από την κρατική ρύθμιση.

Η διατύπωση της απόφασης, αν και συνοπτική, υποδηλώνει ότι το ΕΔΔΑ:

– Ενέταξε την υπόθεση στο πεδίο του “δημοσίου συμφέροντος” και δεν προχώρησε στην ανάλυση της ιδιωτικής – συμβατικής φύσης των αξιώσεων,

– Η συμβατική βάση των αξιώσεων μας δεν αμφισβητήθηκε ρητά, αλλά παρακάμφθηκε υπό το πρίσμα του δημοσίου συμφέροντος.

– Ακολούθησε την πρακτική του να απορρίπτει επί του παραδεκτού το 90% των προσφυγών που ασκούνται ενώπιον του . Οι αιτιάσεις των προσφευγόντων δεν κρίθηκαν επί της ουσίας αβάσιμες άρα δεν παρήχθη νομολογία που να περιορίζει παρεμφερείς μελλοντικές διεκδικήσεις και αξιώσεις

Αθήνα 14.10.2025
Ξενοφών Ι. Κοντιάδης
Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και Κοινωνικής Διοίκησης
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω

—————————————————————————————

Συνάδελφοι,

Γνωρίζαμε εξαρχής ότι ο αγώνας αυτός θα ήταν δύσκολος. Παρ’ όλα αυτά, η αδιάκοπη προσπάθειά μας για δεκατέσσερα σχεδόν χρόνια, η αφοσίωση και η ενότητά μας υπήρξαν και παραμένουν αδιαπραγμάτευτες.

Όταν πιστεύεις στο δίκαιο του αγώνα σου, έχεις χρέος να εξαντλείς κάθε μέσο για να το υπερασπιστείς. Για μας η Σύμβαση του 1981 δεν μπορεί να καταργηθεί με έναν νόμο· Παραμένει οδηγός των διεκδικήσεών μας.

Θα συνεχίσουμε με συνέπεια, συλλογικότητα και προσήλωση στις αρχές μας να διεκδικούμε την πλήρη αποκατάσταση των κοινωνικοασφαλιστικών μας δικαιωμάτων.

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς,
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ                             Ο  ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Ε. ΜΩΡΑΪΤΗ                               Ε. ΜΙΧΕΛΗΣ